ماهنامه رواق هنر و اندیشه
پیاپی 45 (شهریور 1384)

یکی از واکنشهای سازمان ملل متحد در برابر انتقادات اقدام اولیه کوفی عنان در بازشناسی کاستی های این سازمان بود. به بیان دقیقتر، دبیر کل سازمان ملل متحد، اواخر سال 2003 /1382، هیاتی 16 نفره را مامور نمود تا ضمن بررسی عملکرد سازمان ملل متحد در طی شش دهه گذشته، کاستی ها و نقایص آن را مورد توجه قرار داده و برای رفع این نقایص، نظرها و پیشنهادهای خود را مطرح کند. این هیات، سرانجام در دسامبر 2004 / دی 1383، گزارش خود را ارائه کرد. هیات دیگری نیز، از سوی دبیرکل، مسؤول بررسی مسائل مشابه در حوزه اقتصادی و توسعه سازمان ملل متحد شد.

در سالهای اخیر سوء استفاده مالی از قدرت و تصمیم گیری در جهت اهداف شخصی و محافل گروهی، نظر بسیاری از دلسوزان و اندیش ورزان را به خود معطوف کرده است. از آنجا که این امر، تبعیض و فساد به حساب می آید، رهبر فرزانه انقلاب همگان را به مبارزه بی امان با فقر، فساد و تبعیض فرا خوانده اند. ناگفته پیداست که فقر زاییده فساد است و فساد نیز زاییده تبعیض، تبعیض نیز به معنای امتیاز نارواست و مصداق بارز تبعیض در ادبیات اقتصادی، رانت یا مفت خواری و کسب ثروتهای بادآورده در سایه این پدیده است...

از سال 1357 (1979) که انقلاب اسلامی ایران به پیروزی رسید، نظریه پردازان مختلف غرب و شرق درباره آن به تحلیل پرداخته اند. در نوع این تحلیلها تلاش شده است تا انقلاب اسلامی ایران در قالب یک یا چند نظریه از نظریات حاکم و رایج در علوم اجتماعی غربی تعریف شود. این نظریات و تحلیلها به رغم تفاوت و تنوعشان از چارچوب چند نظریه کلان، از جمله نظریه بسیج منابع (چارلز تیلی)، توسعه نامتوازن (هانتینگتون)، ساختار گرایی (اسکاچ پل)، محرومیت نسبی (تدگار)، شیوه توید اقتصادی (مارکس) و... خارج نمی شوند...

بسیاری از آموزه های دینی در حوزه تشریع و تبیین، دارای جهت گیری اقتصادی خاصی است که نگرش کلی اسلام به اقتصاد و بویژه جایگاه توسعه اقتصادی را در دین نشان می دهد. در این مقاله با نگاهی اجمالی به مساله رشد، سنت تسخیر طبیعت به وسیله انسان، توصیه های اسلام در مورد استعمار، استنماء، استثمار، استصلاح زمین و سرمایه ها، احیاء موات، حیازت مباحات، وجوب خمس و زکات، نفی سبیل کفار بر مسلمین، فلسفه اموال و فلسفه خلفت انسان، جایگاه توسعه اقتصادی به طور کلی نشان داده شده و بیان شده است که چگونه ادیان الهی بویژه دین اسلام علاوه بر تاکید و اصرار بر توسعه اقتصادی منشاء پیدایش و بازسازی توسعه سالم و همه جانبه مبتنی بر عدالت و سازگار با سایر ابعاد آن مانند توسعه فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و... بوده و هست.

با وجود اختلاف نظری که در مسلک های کاتولیک، ارتدکس و پروتستان مشاهده می شود اما مساله تثلیث در همه این مسلکها وجود دارد به نحوی که مهمترین شاخصه دین مسیحی را باید در این امر جستجو کرد و محور تعالیم این دین به شمار آورد. نگارنده ابتدا نظریه تثلیث را در عهد جدید بررسی نموده سپس به منشاء آن پرداخته که آیا از تعالیم عیسی مسیح است یا بر اثر مرور زمان از ناحیه عقاید ادیان غیر آسمانی وارد این دین شده است. در حالی که نه با عقل سازگار است و نه موافق با تاریخ و تعلیمات مسیحیت و قرآن کریم نیز آن را به صراحت رد می کند.

حکومت از دیدگاه اسلام، بر خاسته از موضع طبقاتی و سلطه گری فردی یا گروهی نیست، بلکه تبلور آرمان سیاسی ملتی هم کیش و هم فکر است که به خود سازمان می دهد تا در روند تحول فکری و عقیدتی، راه خود را به سوی هدف نهایی (حرکت به سوی الله ) بگشاید. ملت ما در جریان تکامل انقلابی خود از غبارها و زنگارهای طاغوتی زدوده شد و از آمیزه های فکری بیگانه خود را پاک نمود و به مواضع فکری و جهان بینی اصیل اسلامی بازگشت و اکنون بر آن است که با موازین اسلامی و قرآنی، جامعه نمونه (اسوه) خود را بنا کند...

اگر حاکمیت طاغوت، از این کهن سرزمین رخت بر بست، ناشی از جانفشانی های مردان بسیاری بود. آنان از جاه و جلال و مکنت و مال و از همه مهمتر، از «خود» در راه او گذاشتند. سیدعلی اندرزگو یکی از همین افراد بود. اندرزگو از نظر شگردهای مبارزه مخفیانه، منحصر به فرد بود، به گونه ای که مسؤولین ساواک نیز، به آن اعتراف داشتند. این نوشتار، خلاصه ای از کتابی است که به طور مفصل، مبارزات او را گزارش می کند.